کیست دندان چیست و چه علائمی دارد؟

کیست‌ها ساک‌هایی بسته هستند که می‌توانند در هر قسمت از بدن ایجاد شوند. معمولا کیست‌ها از مایع، بافت نرم یا هوا پر شده‌اند. کیست دندان می‌تواند در کنار یا اطراف ریشه دندان تشکیل شود و تهدیدی جدی برای سلامت دهان و دندان باشد. در این مقاله شما را با کیست دندان، علائم و درمان آن آشنا خواهیم کرد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، با ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر ابوالقاسمی همراه شوید.

کیست دندان چیست؟ 

کیست دندان کیسه‌ای پر از مایع است که در دهان یا فک ایجاد می‌شود. آن‌ها می‌توانند در هر جایی مشاهده شوند، اما عموما ریشه را درگیر می‌کنند. کیست‌ها خوش خیم هستند، اما اگر درمان نشوند می‌توانند رشد کنند و به دندان‌ها و استخوان‌های اطراف آسیب برسانند. انواع مختلفی از کیست‌های دندانی وجود دارد که هر کدام بسته به نوع، علل، علائم و درمان خاصی خواهند داشت.

تشخیص دقیق نوع کیست دندان توسط دندانپزشک و با استفاده از معاینه، اشعه ایکس و در برخی موارد سی تی اسکن یا ام آر آی انجام می‌شود. درمان کیست دندان به نوع و اندازه آن بستگی دارد و ممکن است شامل درمان عفونت دندان، کشیدن دندان یا جراحی برای برداشتن کیست باشد. درمان نکردن کیست دندان می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند عفونت شدید، آسیب به دندان‌ها، استخوان‌ها و درد مزمن شود.

کیست دندان چیست؟

معمولا پزشکان با استفاده از روش‌های زیر کیست دندان و انواع آن را تشخیص می‌دهند:

1. معاینه دهان و دندان: دندانپزشک با معاینه دهان و دندان و بررسی علائم، می‌تواند احتمال وجود کیست دندان را تشخیص دهد.
2. اشعه ایکس: اشعه ایکس دندان می‌تواند تصاویری از دندان‌ها و استخوان فک را ارائه دهد که به دندانپزشک در تشخیص کیست و تعیین اندازه و محل آن کمک می‌کند.
3. سی تی اسکن یا ام آر آی: در برخی موارد، ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر کیست و بررسی گسترش آن به سایر قسمت‌های فک و صورت، از سی تی اسکن یا ام آر آی استفاده شود.

چه مواردی باعث کیست دندان می ‌شود؟

به وجود آمدن کیست دندان دلایلی دارد که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد:

1. عفونت دندان: شایع‌ترین علت کیست دندان، عفونت پالپ دندان (عصب دندان) است. این عفونت می‌تواند منجر به مرگ پالپ و ایجاد کیست در ریشه دندان شود.
2. دندان نهفته: دندان‌های نهفته که در زیر لثه محبوس شده‌اند، می‌توانند محل تشکیل کیست باشند.
3. رشد غیر طبیعی دندان: رشد غیرطبیعی دندان، مانند دندان‌های اضافی یا دندان‌هایی که در موقعیت نامناسبی قرار دارند، می‌تواند منجر به ایجاد کیست شود.
4. سندرم‌های ژنتیکی: برخی از سندرم‌های ژنتیکی، مانند سندرم گورلین، می‌توانند خطر ابتلا به کیست دندان را افزایش دهند.

علائم کیست دندان 

با مشاهده علائم زیر باید به کیست‌های دندانی مشکوک شوید و برای تشخیص بیشتر به پزشک مراجعه کنید:

1. تورم: تورم در دهان یا فک، به خصوص در ناحیه‌ای که کیست وجود دارد، یکی از علائم رایج کیست دندان است.
2. درد: درد می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و ممکن است به طور مداوم یا گاه به گاه احساس شود.
3. قرمزی: قرمزی و التهاب در لثه‌ها، به خصوص در ناحیه‌ای که کیست وجود دارد، می‌تواند از علائم کیست دندان باشد.
4. حساسیت: دندان‌های نزدیک به کیست ممکن است به لمس یا سرما و گرما حساس شوند.
5. ترشحات چرکی: در برخی موارد، کیست دندان ممکن است منجر به ترشحات چرکین از لثه‌ها شود.

حالا که می‌دانید علائم کیست دندان چیست، در صورتی که هر نشانه‌ای را مشاهده کردید، سریعا به پزشک مراجعه کنید.

علائم کیست دندان چیست

 انواع کیست‌ های دندانی 

همانطور که اشاره کردیم، طیف وسیعی از کیست‌های دندان در دهان ایجاد می‌شوند. تشخیص نوع کیست به ادامه روند درمان کمک خواهد کرد و اهمیت خواهد داشت؛ موارد زیر از رایج‌ترین کیست‌های دندان هستند:

کیست دندان پری اپیکال

این نوع کیست در انتهای ریشه دندان ایجاد می‌شود و شایع‌ترین علت آن عفونت پالپ دندان (عصب دندان) است.

علائم: تورم، درد، قرمزی و حساسیت دندان به لمس یا سرما و گرما.

درمان: درمان عفونت دندان با عصب‌کشی یا کشیدن دندان، سپس جراحی برای برداشتن کیست.

کیست دندان دنتی ژروس

کیست‌های دنتی ژروس در اطراف تاج دندان‌های نهفته، معمولا دندان عقل، ایجاد می‌شود.

علائم: تورم بدون درد در لثه، ممکن است تا زمانی که کیست بزرگ نشود، هیچ علامتی وجود نداشته باشد.

درمان: کشیدن دندان نهفته و برداشتن کیست با جراحی.

کیست دندان رادیکولار

این نوع کیست در کنار ریشه دندان ایجاد می‌شود.

علائم: تورم، درد، قرمزی و حساسیت دندان به لمس یا سرما و گرما.

درمان: درمان عفونت دندان، سپس جراحی برای برداشتن کیست.

کیست دندان اپیدرموئید

بقایای سلول‌های پوستی که در حین رشد جنین در دهان به دام افتاده‌اند، می‌توانند منجر به کیست اپیدرموئید شوند. این نوع کیست در دهان یا لثه ایجاد می‌شود.

علائم: تورم بدون درد در دهان یا لثه.

درمان: جراحی برای برداشتن کیست.

کیست دندان گرافت

کیست‌های گرافت در محل پیوند استخوان یا بافت در دهان ایجاد می‌شوند. اگر پیوند استخوان یا بافت به درستی انجام نشود، ممکن است کیست گرافت در محل پیوند ایجاد شود.

علائم: تورم، درد، قرمزی و ترشحات در محل پیوند.

درمان: برداشتن پیوند و درمان عفونت، در برخی موارد ممکن است کیست با جراحی برداشته شود.

کیست دندان پارادنتال

این نوع کیست در جیب‌های پریودنتال (فضای بین دندان و لثه) ایجاد می‌شود. معمولا بیماری لثه درمان‌نشده می‌تواند منجر به کیست دندان پارادنتال شود.

علائم: تورم، قرمزی، خونریزی و ترشحات از لثه.

درمان: درمان بیماری لثه، جرم ‌گیری دندان و در برخی موارد جراحی برای برداشتن کیست.

 عوارض کیست دندان

اگر کیست دندان درمان نشود می‌تواند عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد. عوارض عدم درمان این کیست‌ها ممکن است از عفونت تا انواع درد را شامل شود. موارد زیر از جدی‌ترین عوارضی است که امکان دارد در صورت عدم درمان انتظار داشته باشید.

عوارض کیست دندان

عفونت

کیست دندان می‌تواند عفونی شده و به درد، تورم، قرمزی و ترشحات چرکین منجر شود. همچنین عفونت می‌تواند به سایر قسمت‌های دهان و فک و صورت گسترش یابد و منجر به آبسه، عفونت استخوان فک (استئومیلیت) یا عفونت‌های خطرناک‌تر در سایر قسمت‌های بدن شود.

آسیب به دندان ‌ها و استخوان ‌ها

کیست‌های بزرگ می‌توانند به دندان‌ها و استخوان‌های اطراف آسیب برسانند و منجر به لق شدن دندان‌ها، تحلیل استخوان فک و مشکلات ارتودنسی شوند.

درد مزمن

درد ناشی از کیست دندان می‌تواند مزمن و طاقت فرسا باشد و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. تنها راه درمان درد کیست دندان این است که ضایعه را به طور کامل با کمک پزشک درمان کنید. از سایر عوارض عدم درمان کیست‌های دندانی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کیست‌های بزرگ می‌توانند به اعصاب و عروق خونی در دهان و فک فشار وارد کنند و منجر به بی‌حسی، سوزن‌سوزن شدن یا درد در این مناطق شوند.
• در موارد نادر، کیست‌های دندانی می‌توانند به تومورهای بدخیم تبدیل شوند.

چگونه کیست دندان را درمان کنیم؟

به‌طور کلی درمان کیست دندان به نوع و اندازه آن بستگی دارد. کیست‌های کوچک ممکن است به طور خود به خود از بین بروند، اما باید به طور منظم توسط دندانپزشک معاینه شوند. کیست‌های بزرگتر یا کیست‌هایی که علائم ایجاد می‌کنند، معمولا با جراحی برداشته می‌شوند. در بعضی از موارد، ممکن است قبل از جراحی، برای کاهش خطر عفونت، آنتی بیوتیک تجویز شود.

تفاوت آبسه و کیست دندان 

آبسه و کیست دندان هر دو از جمله کیسه‌های پر از مایع هستند که در دهان و دندان ایجاد می‌شوند. اما تفاوت‌های مهمی بین آنها وجود دارد که می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در تشخیص نهایی بازی کند. از جمله تفاوت‌های میان کیست و آبسه دندان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

عفونت

• آبسه: آبسه دندان همیشه عفونی و حاوی چرک است. این عفونت می‌تواند به دلیل پوسیدگی دندان، بیماری لثه یا ضربه به دندان ایجاد شود.
• کیست: کیست دندان معمولا عفونی نیست. کیست‌ها در اثر رشد غیرطبیعی سلول‌ها ایجاد می‌شوند.

علائم

• آبسه: آبسه دندان معمولا دردناک است و می‌تواند باعث تورم، قرمزی، حساسیت به لمس و ترشحات چرکی از لثه شود.
• کیست: کیست دندان ممکن است بدون علامت باشد. کیست‌های بزرگ می‌توانند باعث تورم بدون درد در لثه یا فک شوند.

سرعت رشد

• آبسه: آبسه دندان به سرعت رشد می‌کند و می‌تواند در عرض چند روز یا چند هفته به اندازه قابل توجهی برسد.
• کیست: کیست دندان به آرامی رشد می‌کند و ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد تا به اندازه قابل توجهی برسد.

درمان

• آبسه: آنتی بیوتیک برای درمان عفونت و جراحی برای تخلیه چرک مهم‌ترین درمان آبسه دندان محسوب می‌شود.
• کیست: درمان کیست دندان به نوع و اندازه آن بستگی دارد. کیست‌های کوچک ممکن است به طور خود به خود از بین بروند، اما کیست‌های بزرگتر معمولا با جراحی برداشته می‌شوند.

عوارض

• آبسه: اگر آبسه دندان درمان نشود، می‌تواند به عفونت‌های جدی‌تر در دهان و فک و صورت منجر شود.
• کیست: کیست‌های بزرگ می‌توانند به دندان‌ها و استخوان‌های اطراف آسیب برسانند و منجر به لق شدن دندان‌ها، تحلیل استخوان فک و مشکلات ارتودنسی شوند.

الان که می‌دانید آبسه دندان چیست و چه تفاوتی با کیست دندان دارد، می‌توانید با مشاهده علائم مربوط به هر کدام، به دنبال درمان درست و اصولی‌شان بروید.

چه داروهایی برای درمان کیست دندان بخوریم؟

انتخاب نوع دارو برای درمان کیست دندان به عواملی مانند نوع کیست، اندازه آن، علائم بیمار و شرایط سلامتی عمومی او بستگی دارد. موارد زیر از مهم‌ترین داروهایی هستند که برای کیست دندان عقل، عصب‌کشی‌شده و... مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آنتی بیوتیک ها

آنتی بیوتیک‌ها در مواردی مانند درمان آبسه دندان عصب کشی شده که منجر به کیست شده‌اند، استفاده می‌شوند. از این موارد می‌توان به آموکسی سیلین، مترونیدازول و سفکسیم اشاره کرد.

مصرف آنتی‌بیوتیک برای درمان کیست دندان

مسکن‌ها

ممکن است پزشک برای تسکین درد ناشی از کیست دندان، مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن، استامینوفن و کدئین تجویز کند.

داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی

ایبوپروفن و ناپروکسن از رایج‌ترین ضد التهاب‌های غیراسترئیدی برای کاهش درد و التهاب ناشی از کیست هستند.

داروهای ضد درد موضعی

داروهای ضد درد موضعی مانند ژل یا پماد لیدوکائین و بنزوکائین می‌توانند برای تسکین درد و التهاب در محل کیست استفاده شوند.

درمان خانگی کیست دندان 

توجه داشته باشید که درمان‌های خانگی جایگزین درمان‌های پزشکی نیستند. اگر کیست دندان دارید، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. البته می‌توانید از درمان‌های خانگی برای تسکین علائم کیست بهره ببرید. موارد زیر از بهترین گزینه‌هایی هستند که در دسترس شما قرار دارند.

آب نمک

دهان خود را با آب نمک گرم بشویید. این کار می‌تواند به کاهش درد و التهاب کیست دندان کمک کند. برای این منظور یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و به مدت 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید و سپس آن را بیرون بریزید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.

 زردچوبه، از بهترین راهکارهای درمان کیست دندان

زردچوبه دارای خواص ضد التهابی و ضد درد است. می‌توانید یک قاشق چایخوری پودر زردچوبه را با کمی آب مخلوط و خمیر درست کنید. خمیر را روی محل کیست بمالید و بگذارید 15 تا 20 دقیقه بماند. سپس دهان خود را با آب بشویید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.

روغن درخت چای

روغن درخت چای خواص ضد میکروبی و ضد التهابی دارد؛ به همین دلیل می‌تواند نوعی درمان برای کیست دندان باشد. برای بهره‌گیری از این خاصیت می‌توانید یک قطره روغن درخت چای را روی یک پنبه بمالید و آن را روی محل کیست قرار دهید. اجازه دهید این خمیر 10 تا 15 دقیقه بماند و سپس دهان خود را با آب بشویید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.

سیر و معجزه آن در درمان کیست دندان

سیر هم مانند زردچوبه و روغن درخت چای، خواص ضد میکروبی و ضد التهابی دارد. می‌توانید یک حبه سیر را له کنید و آن را روی محل کیست قرار دهید.

آلوئه ورا

آلوئه ورا از دیگر گزینه‌هایی است که می‌توانید برای درمان کیست دندان مورد استفاده قرار دهید. برای این کار ژل آلوئه ورا را از برگ آلوئه ورا استخراج کنید و آن را روی محل کیست بمالید.

 چگونه از کیست دندان جلوگیری کنیم؟

بهترین راه برای پیشگیری از کیست دندان، حفظ بهداشت دهان و دندان است. اقداماتی که می‌توانید برای حفظ بهداشت دهان و دندان انجام دهید عبارتند از:

• مسواک زدن دندان‌ها: دندان‌های خود را دو بار در روز به مدت دو دقیقه با مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید مسواک بزنید.
• نخ دندان کشیدن: حداقل یک بار در روز از نخ دندان برای تمیز کردن بین دندان‌ها استفاده کنید.
• استفاده از دهانشویه: یک بار در روز از دهانشویه حاوی فلوراید استفاده کنید.
• مراجعه منظم به دندانپزشک: برای معاینه و جرمگیری دندان‌ها هر 6 ماه یکبار به دندانپزشک مراجعه کنید.

درمان کیست دندان در کلینیک دندانپزشکی دکتر ابوالقاسمی

در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با انواع کیست دندان در کودکان و بزرگسالان آشنا کنیم و گزینه‌های درمانی را به شما ارائه دهیم. شما می‌توانید برای درمان کیست‌های دندان، تشخیص انواع بیماری‌های پریودنتال و خدمات ترمیم دندان با ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر ابوالقاسمی تماس بگیرید. همکاران ما در واحد تماس به شما کمک می‌کنند تا در بهترین زمان ممکن قرار ملاقات را با پزشک رزرو کنید.

سوالات متداول

1. آیا کیست دندان برای سلامتی خطرناک است؟

بله، کیست دندان می‌تواند خطری برای سلامتی دهان و فک باشد. اگر این کیست‌ها بزرگ شوند، می‌توانند به بافت‌های اطراف دندان فشار بیاورند و باعث درد، تورم و حتی آسیب به دندان‌ها و بافت‌های مجاور شوند. علاوه بر این، فرد در صورت عفونت کیست ممکن است دچار تب، تورم و درد شدید شود.

2. چگونه می‌توان کیست دندان را درمان کرد؟

درمان کیست دندان به شدت و موقعیت آن بستگی دارد. در مواردی که کیست کوچک است و علائمی ندارد، ممکن است خودبخود درمان شود. در مواردی که کیست بزرگ است یا باعث عوارض جانبی مثل درد و التهاب شده است، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. این درمان ممکن است شامل خارج کردن کیست و ریشه دندان آسیب‌دیده باشد.