کیستها ساکهایی بسته هستند که میتوانند در هر قسمت از بدن ایجاد شوند. معمولا کیستها از مایع، بافت نرم یا هوا پر شدهاند. کیست دندان میتواند در کنار یا اطراف ریشه دندان تشکیل شود و تهدیدی جدی برای سلامت دهان و دندان باشد. در این مقاله شما را با کیست دندان، علائم و درمان آن آشنا خواهیم کرد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، با ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر ابوالقاسمی همراه شوید.
کیست دندان کیسهای پر از مایع است که در دهان یا فک ایجاد میشود. آنها میتوانند در هر جایی مشاهده شوند، اما عموما ریشه را درگیر میکنند. کیستها خوش خیم هستند، اما اگر درمان نشوند میتوانند رشد کنند و به دندانها و استخوانهای اطراف آسیب برسانند. انواع مختلفی از کیستهای دندانی وجود دارد که هر کدام بسته به نوع، علل، علائم و درمان خاصی خواهند داشت.
تشخیص دقیق نوع کیست دندان توسط دندانپزشک و با استفاده از معاینه، اشعه ایکس و در برخی موارد سی تی اسکن یا ام آر آی انجام میشود. درمان کیست دندان به نوع و اندازه آن بستگی دارد و ممکن است شامل درمان عفونت دندان، کشیدن دندان یا جراحی برای برداشتن کیست باشد. درمان نکردن کیست دندان میتواند منجر به عوارض جدی مانند عفونت شدید، آسیب به دندانها، استخوانها و درد مزمن شود.
کیست دندان چیست؟
معمولا پزشکان با استفاده از روشهای زیر کیست دندان و انواع آن را تشخیص میدهند:
به وجود آمدن کیست دندان دلایلی دارد که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد:
با مشاهده علائم زیر باید به کیستهای دندانی مشکوک شوید و برای تشخیص بیشتر به پزشک مراجعه کنید:
حالا که میدانید علائم کیست دندان چیست، در صورتی که هر نشانهای را مشاهده کردید، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
علائم کیست دندان چیست
همانطور که اشاره کردیم، طیف وسیعی از کیستهای دندان در دهان ایجاد میشوند. تشخیص نوع کیست به ادامه روند درمان کمک خواهد کرد و اهمیت خواهد داشت؛ موارد زیر از رایجترین کیستهای دندان هستند:
این نوع کیست در انتهای ریشه دندان ایجاد میشود و شایعترین علت آن عفونت پالپ دندان (عصب دندان) است.
علائم: تورم، درد، قرمزی و حساسیت دندان به لمس یا سرما و گرما.
درمان: درمان عفونت دندان با عصبکشی یا کشیدن دندان، سپس جراحی برای برداشتن کیست.
کیستهای دنتی ژروس در اطراف تاج دندانهای نهفته، معمولا دندان عقل، ایجاد میشود.
علائم: تورم بدون درد در لثه، ممکن است تا زمانی که کیست بزرگ نشود، هیچ علامتی وجود نداشته باشد.
درمان: کشیدن دندان نهفته و برداشتن کیست با جراحی.
این نوع کیست در کنار ریشه دندان ایجاد میشود.
علائم: تورم، درد، قرمزی و حساسیت دندان به لمس یا سرما و گرما.
درمان: درمان عفونت دندان، سپس جراحی برای برداشتن کیست.
بقایای سلولهای پوستی که در حین رشد جنین در دهان به دام افتادهاند، میتوانند منجر به کیست اپیدرموئید شوند. این نوع کیست در دهان یا لثه ایجاد میشود.
علائم: تورم بدون درد در دهان یا لثه.
درمان: جراحی برای برداشتن کیست.
کیستهای گرافت در محل پیوند استخوان یا بافت در دهان ایجاد میشوند. اگر پیوند استخوان یا بافت به درستی انجام نشود، ممکن است کیست گرافت در محل پیوند ایجاد شود.
علائم: تورم، درد، قرمزی و ترشحات در محل پیوند.
درمان: برداشتن پیوند و درمان عفونت، در برخی موارد ممکن است کیست با جراحی برداشته شود.
این نوع کیست در جیبهای پریودنتال (فضای بین دندان و لثه) ایجاد میشود. معمولا بیماری لثه درماننشده میتواند منجر به کیست دندان پارادنتال شود.
علائم: تورم، قرمزی، خونریزی و ترشحات از لثه.
درمان: درمان بیماری لثه، جرم گیری دندان و در برخی موارد جراحی برای برداشتن کیست.
اگر کیست دندان درمان نشود میتواند عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشد. عوارض عدم درمان این کیستها ممکن است از عفونت تا انواع درد را شامل شود. موارد زیر از جدیترین عوارضی است که امکان دارد در صورت عدم درمان انتظار داشته باشید.
عوارض کیست دندان
کیست دندان میتواند عفونی شده و به درد، تورم، قرمزی و ترشحات چرکین منجر شود. همچنین عفونت میتواند به سایر قسمتهای دهان و فک و صورت گسترش یابد و منجر به آبسه، عفونت استخوان فک (استئومیلیت) یا عفونتهای خطرناکتر در سایر قسمتهای بدن شود.
کیستهای بزرگ میتوانند به دندانها و استخوانهای اطراف آسیب برسانند و منجر به لق شدن دندانها، تحلیل استخوان فک و مشکلات ارتودنسی شوند.
درد ناشی از کیست دندان میتواند مزمن و طاقت فرسا باشد و کیفیت زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد. تنها راه درمان درد کیست دندان این است که ضایعه را به طور کامل با کمک پزشک درمان کنید. از سایر عوارض عدم درمان کیستهای دندانی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
بهطور کلی درمان کیست دندان به نوع و اندازه آن بستگی دارد. کیستهای کوچک ممکن است به طور خود به خود از بین بروند، اما باید به طور منظم توسط دندانپزشک معاینه شوند. کیستهای بزرگتر یا کیستهایی که علائم ایجاد میکنند، معمولا با جراحی برداشته میشوند. در بعضی از موارد، ممکن است قبل از جراحی، برای کاهش خطر عفونت، آنتی بیوتیک تجویز شود.
آبسه و کیست دندان هر دو از جمله کیسههای پر از مایع هستند که در دهان و دندان ایجاد میشوند. اما تفاوتهای مهمی بین آنها وجود دارد که میتواند نقش تعیینکنندهای در تشخیص نهایی بازی کند. از جمله تفاوتهای میان کیست و آبسه دندان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
الان که میدانید آبسه دندان چیست و چه تفاوتی با کیست دندان دارد، میتوانید با مشاهده علائم مربوط به هر کدام، به دنبال درمان درست و اصولیشان بروید.
انتخاب نوع دارو برای درمان کیست دندان به عواملی مانند نوع کیست، اندازه آن، علائم بیمار و شرایط سلامتی عمومی او بستگی دارد. موارد زیر از مهمترین داروهایی هستند که برای کیست دندان عقل، عصبکشیشده و... مورد استفاده قرار میگیرند.
آنتی بیوتیکها در مواردی مانند درمان آبسه دندان عصب کشی شده که منجر به کیست شدهاند، استفاده میشوند. از این موارد میتوان به آموکسی سیلین، مترونیدازول و سفکسیم اشاره کرد.
مصرف آنتیبیوتیک برای درمان کیست دندان
ممکن است پزشک برای تسکین درد ناشی از کیست دندان، مسکنهایی مانند ایبوپروفن، استامینوفن و کدئین تجویز کند.
ایبوپروفن و ناپروکسن از رایجترین ضد التهابهای غیراسترئیدی برای کاهش درد و التهاب ناشی از کیست هستند.
داروهای ضد درد موضعی مانند ژل یا پماد لیدوکائین و بنزوکائین میتوانند برای تسکین درد و التهاب در محل کیست استفاده شوند.
توجه داشته باشید که درمانهای خانگی جایگزین درمانهای پزشکی نیستند. اگر کیست دندان دارید، حتما به دندانپزشک مراجعه کنید. البته میتوانید از درمانهای خانگی برای تسکین علائم کیست بهره ببرید. موارد زیر از بهترین گزینههایی هستند که در دسترس شما قرار دارند.
دهان خود را با آب نمک گرم بشویید. این کار میتواند به کاهش درد و التهاب کیست دندان کمک کند. برای این منظور یک قاشق چایخوری نمک را در یک لیوان آب گرم حل کنید و به مدت 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید و سپس آن را بیرون بریزید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.
زردچوبه دارای خواص ضد التهابی و ضد درد است. میتوانید یک قاشق چایخوری پودر زردچوبه را با کمی آب مخلوط و خمیر درست کنید. خمیر را روی محل کیست بمالید و بگذارید 15 تا 20 دقیقه بماند. سپس دهان خود را با آب بشویید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.
روغن درخت چای خواص ضد میکروبی و ضد التهابی دارد؛ به همین دلیل میتواند نوعی درمان برای کیست دندان باشد. برای بهرهگیری از این خاصیت میتوانید یک قطره روغن درخت چای را روی یک پنبه بمالید و آن را روی محل کیست قرار دهید. اجازه دهید این خمیر 10 تا 15 دقیقه بماند و سپس دهان خود را با آب بشویید. این کار را چند بار در روز تکرار کنید.
سیر هم مانند زردچوبه و روغن درخت چای، خواص ضد میکروبی و ضد التهابی دارد. میتوانید یک حبه سیر را له کنید و آن را روی محل کیست قرار دهید.
آلوئه ورا از دیگر گزینههایی است که میتوانید برای درمان کیست دندان مورد استفاده قرار دهید. برای این کار ژل آلوئه ورا را از برگ آلوئه ورا استخراج کنید و آن را روی محل کیست بمالید.
بهترین راه برای پیشگیری از کیست دندان، حفظ بهداشت دهان و دندان است. اقداماتی که میتوانید برای حفظ بهداشت دهان و دندان انجام دهید عبارتند از:
در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با انواع کیست دندان در کودکان و بزرگسالان آشنا کنیم و گزینههای درمانی را به شما ارائه دهیم. شما میتوانید برای درمان کیستهای دندان، تشخیص انواع بیماریهای پریودنتال و خدمات ترمیم دندان با ما در کلینیک دندانپزشکی دکتر ابوالقاسمی تماس بگیرید. همکاران ما در واحد تماس به شما کمک میکنند تا در بهترین زمان ممکن قرار ملاقات را با پزشک رزرو کنید.
سوالات متداول
1. آیا کیست دندان برای سلامتی خطرناک است؟
بله، کیست دندان میتواند خطری برای سلامتی دهان و فک باشد. اگر این کیستها بزرگ شوند، میتوانند به بافتهای اطراف دندان فشار بیاورند و باعث درد، تورم و حتی آسیب به دندانها و بافتهای مجاور شوند. علاوه بر این، فرد در صورت عفونت کیست ممکن است دچار تب، تورم و درد شدید شود.
2. چگونه میتوان کیست دندان را درمان کرد؟
درمان کیست دندان به شدت و موقعیت آن بستگی دارد. در مواردی که کیست کوچک است و علائمی ندارد، ممکن است خودبخود درمان شود. در مواردی که کیست بزرگ است یا باعث عوارض جانبی مثل درد و التهاب شده است، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. این درمان ممکن است شامل خارج کردن کیست و ریشه دندان آسیبدیده باشد.