دندانپزشکی مدرن با استفاده از طیف گستردهای از مواد، به ترمیم، بازسازی و بهبود سلامت دهان و دندان میپردازد. در حالی که هدف اصلی این مواد بهبود وضعیت دندانها و لثههاست، بررسی تأثیر آنها بر سلامت کلی بدن از اهمیت ویژهای برخوردار است. این مقاله به بررسی جامع این موضوع میپردازد و جوانب مختلف آن را مورد بحث قرار میدهد.
مواد دندانپزشکی گسترهی وسیعی را شامل میشوند که بر اساس کاربردشان دستهبندی میشوند:
مواد ترمیمی، این مواد برای پر کردن حفرههای ناشی از پوسیدگی دندان، ترمیم شکستگیها و بازسازی ساختار از دست رفته دندان استفاده میشوند. انواع رایج آن شامل آمالگام، کامپوزیت دندان، گلاس آینومر و پرسلن (سرامیک) هستند.
مواد قالبگیری، برای تهیه قالب از دندانها و بافتهای اطراف آن به منظور ساخت روکش، پروتز دندان، ارتودنسی دندان و سایر ترمیمها استفاده میشوند. انواع آن شامل آلژینات، سیلیکون و پلی اتر هستند.
مواد باندینگ (چسب)، برای اتصال مواد ترمیمی به ساختار دندان و همچنین اتصال براکتهای ارتودنسی استفاده میشوند.
مواد پروتز، برای ساخت دندانهای مصنوعی (پروتزهای کامل و پارسیل)، روکشها و بریجها استفاده میشوند. این مواد شامل آکریل، پرسلن، فلزات و زیرکونیا هستند.
مواد ایمپلنت، برای جایگزینی دندانهای از دست رفته استفاده میشوند و معمولاً از تیتانیوم ساخته میشوند.
مواد ارتودنسی، برای اصلاح ناهنجاریهای دندانی و فکی استفاده میشوند و شامل براکتها، سیمها، باندها و سایر اجزا هستند. این مواد معمولاً از فلز، سرامیک یا پلاستیک ساخته میشوند.
مواد بیحسی،برای کاهش درد در طول درمانهای دندانپزشکی استفاده میشوند و شامل لیدوکائین، آرتیکائین و سایر مواد مشابه هستند.
در حالی که اکثر مواد دندانپزشکی مورد تأیید مراجع معتبر هستند و استفاده از آنها بیخطر تلقی میشود، برخی نگرانیها در مورد تأثیرات احتمالی آنها بر سلامت بدن وجود دارد:
آمالگام، این ماده که حاوی جیوه است، نگرانیهایی را در مورد آزاد شدن بخار جیوه و تأثیر آن بر سیستم عصبی ایجاد کرده است. با این حال، تحقیقات علمی گسترده نشان دادهاند که میزان جیوه آزاد شده از آمالگام بسیار کم و بیخطر است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سایر نهادهای معتبر، استفاده از آمالگام را بیخطر اعلام کردهاند.
بیسفنول A (BPA)، این ماده در برخی از مواد کامپوزیتی و سیلانتها یافت میشود و نگرانیهایی در مورد تأثیرات هورمونی آن وجود دارد. با این حال، میزان BPA آزاد شده از این مواد بسیار کم است و تحقیقات قطعی در مورد تأثیرات منفی آن بر بدن وجود ندارد. تولیدکنندگان در تلاشند تا مواد بدون BPA یا با میزان بسیار کم آن را تولید کنند.
حساسیت و آلرژی، برخی افراد ممکن است به برخی از مواد دندانپزشکی مانند نیکل موجود در برخی از براکتهای ارتودنسی یا لاتکس موجود در دستکشهای دندانپزشکی حساسیت داشته باشند. در صورت بروز هرگونه علائم حساسیت، باید به دندانپزشک اطلاع داده شود.
ایمپلنتهای دندانی، در موارد نادر، ممکن است عوارضی مانند عفونت، عدم جوش خوردن ایمپلنت با استخوان فک یا آسیب به عصب در اثر جراحی ایمپلنت رخ دهد. انتخاب دندانپزشک متخصص در غرب تهران و رعایت بهداشت دهان بعد از جراحی میتواند خطر این عوارض را کاهش دهد.
نکات مهم:
دندانپزشک با تجربه با آگاهی از جدیدترین مواد و تکنیکها، بهترین گزینه را برای شما انتخاب میکند و از بروز عوارض احتمالی جلوگیری میکند.
رعایت بهداشت دهان و دندان، نقش مهمی در طول عمر مواد دندانپزشکی و جلوگیری از عوارض احتمالی دارد.
در صورت داشتن هرگونه نگرانی در مورد مواد دندانپزشکی، حتماً با دندانپزشک خود مشورت کنید.
استفاده از مواد دندانپزشکی با کیفیت و دارای تأییدیه از مراجع معتبر، از اهمیت بالایی برخوردار است.
نتیجهگیری:
مواد دندانپزشکی نقش مهمی در حفظ و بهبود سلامت دهان و دندان ایفا میکنند. در حالی که برخی نگرانیها در مورد تأثیرات احتمالی آنها بر سلامت بدن وجود دارد، تحقیقات علمی گسترده نشان میدهد که استفاده صحیح از این مواد توسط دندانپزشک متخصص و رعایت بهداشت دهان و دندان، خطر جدی برای سلامت بدن ندارد. با این وجود، تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد و تولیدکنندگان در تلاشند تا مواد دندانپزشکی ایمنتر و با کیفیتتری را تولید کنند.