روش های پیشگیری از تشکیل پلاک دندان

پلاک دندان؛ تشکیل، خطرات، تشخیص و راهکارهای پیشگیری کاربردی

وقتی به این پی می بریم که سیستم در نظر گرفته شده برای سلامت دهان و دندان و حتی تهدیدهای دهان و دندان چقدر متنوع و پیچیده هستند، بیشتر به فکر رعایت بهداشت و بهبود سبک زندگی خود برای داشتن دندانی سالم هستیم. به عنوان مثال پیش از این به تاکید بهترین دندان پزشک غرب تهران دکتر ابوالقاسمی به اهمیت بزاق دهان برای جلوگیری از تشکیل پلاک دندان پرداختیم. اما پلاک دندان نیز برای خود داستانی بس بلند دارد. پلاک دندان لایه نازک و چسبانی است که روی دندان و لثه قرار می گیرد و می تواند سلامت دندان و طول عمر آن را به خطر اندازد. در این مطلب تلاش می کنیم تا هر چیزی که در مورد پلاک دندان نیاز دارید را یاد بگیرید. البته توصیه می کنیم با مراجعه به کلینیک دندان پزشکی دکتر ابوالقاسمی تلاش کنید تا با ویزیت شخصی از توصیه های تخصصی ایشان بهره مند شوید. 

فرآیند تشکیل پلاک دندان و عوامل مؤثر

وقتی دندان و دهان خود را با نهایت دقت و مرحله به مرحله می شویید، پلاک هایی که ثابت نشده اند به راحتی شسته می شوند. اما به محض این که دوباره شروع به جویدن کنید پلاک ها دوباره شروع به تشکیل شدن می کنند. حتی می توان گفت در بسیاری از موارد همینکه مسواک زدن تمام می شود یک لایه نازک و بی سلولی از پروتئین بزاق روی دندان ایجاد می شوند. در پاسخ به این سوال که چه نوع مسواکی برای از بین بردن پلاک های دندانی موثرتر هستند لطفا به مقاله مسواک برقی بهتر است یا مسواک معمولی مراجعه نمایید.
بعد از اینکه ساعتی گذشت باکتری هایی که بیماری زا نیستند به این لایه ملحق می شوند. عملیات این دو با هم منجر به تولید موادی چسبناک می کنند و ترکیبات عالی آن منجر به چسبندگی بیشتر لایه ها می شود. بنابراین اگر در این مرحله دهان شستشو نشود (که معمولا با فاصله چند ساعت از مسواک قبلی است) عوامل بیماری زا به لایه افزوده شده و در نهایت پلاک ها را تشکیل می دهند. 

چه چیزی سرعت تشکیل پلاک را افزایش می دهد

سرعت تشکیل پلاک در هر فرد به تناسب نوع و سبک زندگی اش متفاوت است. به عنوان مثال موارد زیر در تسریع تشکیل پلاک نقش دارد.

• بهداشت دهان و دندان: اگر روزانه مسواک نزنید پلاک ها خیلی سریع تر در محیط دهان شکل گرفته و ثابت می یابند. 
• رژیم غذایی: هر چه در جیره غذایی شما مواد شیرین و نشاسته ای بیشتری باشد، احتمال تشکیل پلاک بیشتر است. 
• کاهش بزاق دهان: بزاق دهان نقش اساسی در پاکسازی دهان و دندان و عدم تشکیل پلاک دندان دارد. 
•  ناهنجاری های دندان: اگر دندان های شما به هم ریخته است و نظم خاصی ندارد احتمال این که در لابلای دندان ها تجمع پلاک مشاهده شود بسیار است. 
• پروتزهای دندانی: اگر پروتز دندانی به طور مرتب شسته نشود می تواند محل تجمع پلاک ها به شمار آید. 

خطرات و عواقب ناشی از تجمع پلاک دندان

اگر پلاک دندان شسته نشود و کنترل نشود می تواند با ثبات منجر به برخی بیماری ها و ناهنجاری ها شود. از جمله این ناهنجاری ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پوسیدگی دندان
• بیماری های لثه
• تشکیل جرم دندان 
• بوی بد دهان  
• بیماری های سایر سیستم های بدن

تجربه ها و تحقیقات ثابت کرده اند که بیماری هایی مثل بیماری های قلبی و عروقی که بیماری های جدی به شمار می آیند تا حد زیادی می توانند به پلاک های دندانی ربط پیدا کنند. همچنین برخی از عوارض بارداری نیز به پلاک های دندانی و تاثیرات آن بستگی دارد. التهاب مزمن حاصل از عفونت های مربوط به دهان و دندان می تواند بروز چنین بیماری ها را تشدید کند. 

روش‌های تشخیص پلاک دندان

برای اینکه مطمئن شوید که آیا دندان شما دارای پلاک است یا نه ضمن مراجعه به کلینیک دندان پزشکی دکتر ابوالقاسمی می توانید از شیوه های زیر نیز بهره مند شوید:

• معاینه بصری: معمولا پلاک در مراحل اولیه بی رنگ است اما اگر مدت زمان بگیرد، رنگ آن مایل به زرد می شود. 
  
• استفاده از مواد آشکار کننده پلاک: این روش تقریبا تخصصی است. در این روش مایعات یا قرص هایی به سطح دندان نزدیک می کنند و این مایعات به عنوان شناساگر تغییر رنگ می دهند. معمولا این روش در آموزش مسواک زدن درست نقش اساسی دارد. 
  
•  لمس با ابزارهای دندانپزشکی:یک دندان پزشک یا متخصص دهان و دندان، به کمک ابزارهایی که دارد ضمن تجربیاتی که دارد می تواند تشخیص دهد که پلاک های دهانی شما در چه وضعیتی قرار دارند. 

راهکارهای کاربردی پیشگیری و کنترل پلاک دندان

بهترین کار به جای درمان پلاک دندان پیشگیری از تشکیل آن است. بدین ترتیب توصیه می کنیم که به نکات زیر به جهت کاهش پلاک دندان توجه کنید:

• بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید و هر روز حداقل ۲ بار مسواک بزنید. 
• از نخ دندان استفاده کنید. 
• دهان شویه های ضد پلاک را جدی تر بگیرید. 
• سعی کنید در رژیم غذایی خود بیشتر از میوه جات و سبزیجات استفاده کنید. 
• به دندان پزشک مراجعه کنید و پلاک ها و جرم هایی که قدرت شستشوی آن ها ندارید از بین ببرید. 

در صورتی که از دندان متحرک استفاده می کنید یا در مراحل ارتودنسی و استفاده از نگهدارنده های متحرک هستید توصیه می کنیم که حتما به طور مرتب بهداشت دهان و دندان و پروتز ها و نگهدارنده ها را حفظ کنید. در صورتی که پلاک تثبیت شود، می تواند منجر به تولید مواد گوگردی شود. این مواد اولین تاثیر منفی که دارند افزایش بوی بد دهان است. به مقاله راهکارهای ساده برای از بین بردن بوی بد دهان مراجعه نمایید.

اهمیت پلاک دندان و جدی گرفتن آن به بهبود سبک زندگی شما کاملا ارتباط دارد. اگر پلاک دندان جدی گرفته نشود می تواند تا بیماری های جبران ناپذیری پیش روی کند. بنابراین وقتی می توانید با روزانه ۱۰ دقیقه رعایت بهداشت و دهان و دندان از تشکیل پلاک جلوگیری کنید، چرا سختی بیماری و کمبود کیفیت زندگی را برای خود خریداری کنید؟