یکی از چالش های مهم والدین در حفظ بهداشت و سلامت فرزندان، رعایت بهداشت دهان و دندان از سنین کودکی است. از آنجا که مسواک زدن کاری است که قبل از خواب انجام می شود، معمولا کودکان رغبت چندانی به آن ندارند. در عین حال به دلیل تکراری بودن و حتی جابجایی ساده ای که کودک می بایست از اتاق خواب تا محل مسواک زدن داشته باشد منجر به این شده که سوالات بسیاری از مادران از بهترین دندان پزشک غرب تهران یعنی دکتر ابوالقاسمی این باشد که با کودکانی که مسواک نمی زنند چکار کنیم. توصیه می کنیم برای شروع توصیه خود به فرزندانتان، همراه با فرزند خود به کلینیک دندانپزشکی دکتر ابوالقاسمی مراجعه کنید تا کودک شما ضمن معاینه دندان، مستقیما با پرسنل و دندانپزشک صحبت کند و موضوع را جدی تر بگیرد. درعین حال آگاهی از نکات زیر نیز می تواند برای شما راهگشا باشد.
قبل از اینکه با فشار و تهدید کودک خود را وادار به مسواک زدن کنید سعی کنید حال او را درک کنید. معمولا کودکان به دلایل زیر از مسواک زدن سرباز می زنند:
خستگی و بیحوصلگی: کودکان معمولا قشر پرفعالیت هستند و به دلیل مشغولیت و بازی کردن و غیره دچار خستگی های شدید می شوند. این خستگی مانع از اهمیت دادن به مسواک زدن می شود.
ناتوانی در درک اهمیت: کودکان به اندازه بزرگسالان تجربه بیماری های دندان را ندارند و درکی از تزریق بی حسی و ترس از دندان پزشکی ندارند. به همین دلیل نسبت به این مهم کاهل ترند.
حس استقلال: معمولا کودکانی که استقلال کافی ندارند نیاز به حفظ و نمایش استقلال خود را در این مورد نشان می دهند.
حساسیتهای دهانی: مسواک زدن برای برخی از کودکان می تواند چالشی برای آسیب های دهان و دندان باشد. باید شیوه صحیح را به آن ها آموخت تا ناحیه دهان را زخمی نکنند. در عین حال مزه های قوی و حس چشایی قوی ممکن است آنان را اذیت کند.
فشار و اجبار: معمولا هر چیز اجباری، با ممانعت و مقاومت روبرو می شود. اجبار به مسواک در کودکان نیز از این قاعده مستثنی نیست.
الگوبرداری نامناسب: در صورتی که کودک شاهد این باشد که پدر و مادر به طور منظم و جدی مسواک را جدی نمی گیرند او نیز این وضعیت را الگو برداری می کند.
عدم جذابیت: معمولا مسواک زدن یک فعالیت تکراری است که برای بسیاری از کودکان جذابیت ندارد. برخی از کودکان با خمیردندان و وسیله مسواک نیز ارتباط برقرار نمی کنند. در چنین شرایطی احتمالا مسواک برقی بتواند راهگشا باشد و با ارائه تنوع، کودک را به ذوق مسواک زدن وا دارد.
مسواک زدن را به یک بازی جذاب تبدیل کنید!
کودکان هر چیزی که با تفریح و بازی باشد را دوست دارند. در چنین شرایطی توصیه می کنیم که مسواک زدن را به یک بازی تبدیل کنید. توصیه های زیر می تواند تنوع خوبی در مسواک زدن برای کودک ایجاد کند.
مسواکها و خمیردندانهای بامزه: به کودک خود این فرصت را بدهید که نوع و شکل و شمایل مسواکش را خودش انتخاب کند. همچنین وجود خمیردندان های طعم دار و رنگی می تواند برای کودک هیجان انگیز باشد.
آهنگ مسواک زدن: می توانید یک موسیقی شاد کودکانه برای زمان مسواک زدن، داشته باشید که با پخش کردن این موسیقی با حرکات نمایشی، همراه با کودک خود برای مسواک زدن اقدام کنید.
رقابتهای خانوادگی: مسواک زدن را به یک میدان مسابقه تبدیل کنید. مثلا می توانید برای کسانی که در طول هفته مرتب و به موقع مسواک زده اند هدیه خریداری کنید.
داستانگویی: گفتن داستان هایی که مربوط به دندان و دندانپزشکی و مسواک زدن است می تواند او را راغب به مسواک زدن کند. البته داستان ها نباید به گونه ای باشد که در ناخودآگاه کودک ترس از دندانپزشکی ایجاد کند.
قبل از اینکه بخواهید کودک خود را وادار و اجبار به مسواک زدن کنید به سبک زندگی خود و عادت خود پیش از خواب توجه کنید. آیا به طور مرتب مسواک می زنید؟ کودکان به شدت از شما الگوگیری می کنند. در این باره توصیه های زیر را جدی بگیرید:
سعی کنید بازی مسواک زدن خانوادگی و نوبت گیری برای مسواک زدن را هر شب اجرا کنید. گاهی مسواک زدن در کنار هم می تواند هیجان مسواک زدن را بیشتر کند. بدین ترتیب به کودکان خود یاد دهید که مسواک زدن چقدر اهمیت دارد.
همیشه تلاش کنید از اهمیت بهداشت مخصوصا بهداشت دهان و دندان صحبت کنید و آن را به حال خوب، مقبولیت اجتماعی و حتی موفقیت در آینده گره بزنید.
بهترین ابزار برای واداشتن کودک به مسواک زدن تشویق و تحسین است. بدین صورت می توانید هم اراده او را تحسین کنید و هم خروجی مسواک زدن و دندان های تمیز و دهان معطر او را تشویق کنید.
برای اینکه عادت به مسواک زدن را در کودک خود تثبیت کنید باید به روتین ها و استمرار توجه کنید. در این باره نکات زیر راهگشاست:
تعیین زمانهای ثابت: سعی کنید روتین های شبانه و صبحانه خاص داشته باشید و مسواک زدن را در این روتین همیشه بگنجانید و حتی یک بار هم از آن غفلت نکنید.
استفاده از جدول ستارهها: کودکانی که درک از نظم و پاداش دارند، می توانند به کمک یک جدول ماهانه و چسباندن ستاره، تشویق به مسواک زدن های منظم تر کنید. بدین ترتیب در پایان هر ماه به تناسب میزان مسواکی که کودک انجام داده هدیه هایی و پاداش هایی برای او در نظر بگیرید.
تایمر مسواک زدن: در صورتی که کودک شما سریع مسواک زدن را رها می کند می توانید از تایمرهای آهنگین که توسط برخی اپلیکیشن ها ارائه می شود استفاده کنید. بدین ترتیب می توانید به کودک خود زمان را نیز آموزش دهید.
توجه کنید که کودک شما نیاز به صبوری دارد و باید از هر گونه فعالیت اجباری برای او جلوگیری کنید تا روتین مسواک زدن تبدیل به جزیی از سبک زندگی او بشود.
اگر کودک را هر چند مدت یکبار نزد دندان پزشک برده و او را تحت معاینه قرار دهید بیشتر متوجه اهمیت سلامت دندان خود خواهد شد.
در چنین شرایطی وقتی دندان های شیری کم کم در حال رشد هستند یا زمانی که دندان ها در آستانه افتادن هستند باید حتما به دندان پزشک مراجعه کنید. آشنایی کودک با محیط دندانپزشکی، دندان پزشک و غیره می تواند در ذهن او جدیت بیشتری در مورد بهداشت دهان و دندان القا کند.
از دندان پزشک بخواهید که با رابطه ای دوستانه اما جدی در مورد بهداشت دهان و دندان با کودک شما صحبت کند.
نتیجه گیری
مسواک زدن در کودکی، سنگ بنای دهان و دندانی سالم تر در سنین بزرگسالی است. به طور کلی سلامت کلی و عمومی بدن افرادی که در کودکی مراقبت های بیشتری از دندان خود داشته اند بیشتر است. وجود روتین های بهداشت دهان و دندان در کودکی ناشی از آموزش های صحیح و وصبورانه و به موقع والدینی است که برای فرزندان خود با دقت و آموزش وقت می گذارند.